14 december 2016 / Nieuws / 0 comments

Wat is juist: verhemelte of gehemelte?

Zowel verhemelte als gehemelte is juist (‘de gewelfde bovenwand van de mondholte’). Alle woordenboeken vermelden beide vormen, in dezelfde betekenis. In de praktijk wordt gehemelte net iets vaker gebruikt dan verhemelte.

Volgens het Etymologisch woordenboek van het Nederlands betekende verhemelte oorspronkelijk ‘zoldering, plafond’. Het is afgeleid van verhemelt, dat in het Middelnederlands het voltooid deelwoord was van het werkwoord verhemelen. Dit werkwoord betekende ‘van een gewelf, zoldering of plafond voorzien’.

Gehemelte is een afleiding van hemel in de figuurlijke betekenis ‘gewelfd dak’.

Verhemelte (‘plafond’) was een ouder en bekender woord. Daardoor raakte het ook in gebruik in de betekenis ‘bovenzijde van de mondholte’, al bleef gehemelte in die betekenis ook gangbaar. Zo werden de woorden varianten. Inmiddels zijn ze geheel synoniem, omdat niemand verhemelte meer gebruikt in de oorspronkelijke betekenis ‘plafond’.